Northcote Town Hall Arts Centre, Melbourne.
18 augustus 2022.
Vaak zegt de maker het beter dan de kijker. “Ik zie mijn danswerken als onvoltooide schilderijen van fragmenten, objecten, geschriften, tekeningen, foto’s en andere creaties. Het zijn improvisatieplekken waarin het geconstrueerde en het readymade worden gebruikt om onze maakbaarheid van de wereld in vraag te stellen.”
Nebahat Erpolat’s note-to-creative-self past goed bij het beschikbare bewijs. Haar licht avant, licht retro performance stuk, De verovering van de tuin, heeft zowel een warme intimiteit als een koud, ascetisch oog. Het is poëtisch, hoekig, mozaïek. Dier. Subversief. Het ontvouwt zich op een episodische en cyclische manier, waarbij actie wordt afgewisseld met stilte, altijd spelend met zichzelf als theater, wat ons ertoe aanzet om onze eigen rol in het spektakel van openbare verhalen te onderzoeken.
Als we dat alles dan verwijzen naar het leven en werk van de beroemde Iraanse feministische dichter Forugh Farrokhzad, op wie Tuin gecentreerd is, begrijpen we de logica achter Erpolats bewust losse ledematen nog dieper. Hier, in dans, zien we de fragmentarische, sneldenkende nuance van vers. We bewegen ons altijd in strofen, waarbij we onze verschillende werelden in lagen samenstellen.
Maar wat het meest opvalt, is dat een opmerkelijke directheid en intimiteit, al dan niet gekunsteld, voortkomt uit de complexiteit van zowel poëzie als beweging. We staan dicht bij de vier performers. Ze zien er niet uit als fantasiedansers of gedoemde dichters; ze lijken meer op ons. Het tafereel voelt soms bijna huiselijk aan, alsof er een zachte band tussen ons is ontstaan. Ze zijn in de tuin, misschien aan het eind van hun dag, en we zien hoe hun privérituelen vruchten afwerpen. Zijn we ze aan het bespioneren? Hen fetisjen? Wie verovert nu de tuin?
Als je dit allemaal bekijkt, voel je diepe echo’s van stilistische en ensceneringsbenaderingen uit het midden van de eeuw, maar je ziet ook de esthetiek van digitale moderniteit. Een wereld geopenbaard in snippers licht, als de pagina’s van een boek. Als we soms aan het springen zijn en ons gebroken voelen, dan verankeren we ons in punten die dieper zijn dan danstheater. Wanneer een van de dansers, (Victoria Chiu), een lange keelkreet laat horen, verlegt dat onze grenzen. Hoeveel pijn zullen we stilletjes aanschouwen?
Er is misschien niets nieuws in Nebahat Erpolat’s Verovering van de tuin, maar het punt is dat het niet uitmaakt. Oude vormen kunnen nieuwe vormen maken, zelfs als u hebben heb die vormen eerder gezien.
Maar ondanks alle wafels blijven de vormen in de luchtige choreografische tuin van Erpolat organisch. Dit is zeker niet een werk van strikte technische nauwkeurigheid. Hier is de lichaamstaal een volksdialect, compleet met zachte, warme randen en gemakkelijke vloeibaarheid.
Hoogstwaarschijnlijk zijn er veel meer letterlijke en nadrukkelijke politieke perspectieven op dit werk, dus te esoterisch; al was het maar omdat we in Erpolats ‘improvisatiegevoel’ een impliciete uitnodiging vinden om een breed spectrum van mogelijke lezingen te bestrijken. Het gedicht wordt door elke lezer opnieuw gelezen.
In feite is het enige dat je zullen vind in deze betoverende tuin ruimte om te bewegen. (Als je stil zit, is het soms alles wat je nodig hebt.) Dus, ondanks al zijn lastige abruptheid en schijnbare afstandelijkheid, De verovering van de tuin is een gastvrij en uiteindelijk speels werk. Je hoeft alleen maar je eigen weg naar binnen te vinden.
Door Paul Ransom van Dans Info.